کد مطلب:19099 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راز كيفرهاي مضاعف درچيست؟

اين كه در برخي گناهان، كيفر مضاعف مطرح شده است، خروج از اصل كلي «جَزاؤا سَيئة سيئه مثلها» شوري/40 به صورت تخصيص عام يا تقييد مطلق نيست، كه دراين صورت ظلم خواهد بود و خداوند، هرگز ظالم نيست: «ولا يَظلم ربك أحداً» كهف/49، «و ما رَبك بِظلَام للعَبيد» فصلت/46. بنابر اين با حفظ نصاب گناه، عذاب دو برابر نخواهد شد، بلكه برخي از گناهان، با تحليل دقيق، گناهي است مضاعف. يعني گناه در مقطع زماني يا مكاني خاص، يا با ويژگيهاي ديگر، گناهي دو چندان خواهد بود، نه آن كه يك گناه با حفظ وحدت، داراي كيفر مضاعف باشد.

به عنوان نمونه، گرچه دروغ و تهمت از گناهان كبيره است و كيفر بزرگ دارد، ليكن كسي كه به خدا و رسول او تهمت ميزند و بدعتي در دين ميگذارد، به اسلام آسيب رسانده و علاقه مردم را به اسلام كم ميكند و از اين رو گناهش مضاعف است. اين گونه از گناهان، كه شخصي نبوده و آسيبهاي اعتقادي، اخلاقي و اجتماعي فراواني درپي دارد، مضاعف است، از اين رو عذاب دو چندان هم دارد: «و مَن أَظلم مِمن أفتَري عَلي الله كَذباً أولئك يُعرضون علي رَبهم و يَقول الأشهاد هؤلاء الذين كَذبوا علي رَبهم أَلا لعنة الله علي الظالمين الذَين يَصدون عن سبيل الله و يَبغونها عِوجاً و بالاخرة هم كافرون أُولئك لم يكونوا مُعجزين في الأرض و ما كان لَهم من دون الله مِن أولياء يُضاعف لهم عذاب» هود/18-20.

بر اين اساس چون وجود مبارك رسول خدا(ص) اُسوه ديگران است، اگر دست به آلودگي بزند گناهش مضاعف است، در نتيجه كيفر آن نيز مضاعف خواهد بود. خداوند دراين باره ميفرمايد: «ولولا أن ثَبتناك لقد كِدت تَركن اليهم شيئاً قليلاً اِذاً لأذقناك ضِعفَ الحَيوة و ضِعف المَمات تهم لا تَجد لَك علينا نصيراً» اسراء/74-75 گاهي انسان تن به گناه ميدهد، گاه ميل به گناه پيدا ميكند و گاهي نزديك است كه ميل به گناه پيدا كند. خداوند درباره نبي اكرم(ص) ميفرمايد: تو بر اثر تثبيت الهي نه تنها گناه نكردي يا ميل به گناه پيدا نكردي، بلكه در پرتو عصمت نزديك به ميل گناه هم نشدي. اگرميل و گرايش اندكي به خواستههاي كفار پيدا ميكردي عذاب مضاعف دنيا و آخرت دامنگير تو ميشد و احدي هم نميتوانست تو را نجات دهد، چون نصرت تنها از آنِ خداست: «وما النصَر الا مِن عِندالله العزيز الحكيم» آل عمران/126 و هنگامي كه خداوند اِعمال قهر كند و كسي را اجازه نصرت ندهد، هرگز ياوري وجود نخواهد داشت.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)